Prawa pacjenta zostały uregulowane w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Dziecka. W myśl jej przepisów za pacjenta uznaje się osobę zwracającą się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny.
Jednym z podstawowych praw pacjenta jest prawo dostępu do dokumentacji medycznej. Jest oczywiste, że każdy pacjent musi mieć zagwarantowany dostęp do dokumentacji z przebiegu jego leczenia, co jest podyktowane przede wszystkim bezpieczeństwem jego zdrowia i życia. Ponadto na podstawie dokumentacji medycznej jest możliwe nie tylko odtworzenie historii z leczenia pacjenta, ale również zweryfikowanie i sprawdzenie prawidłowości decyzji medycznych.
W celu realizacji prawa o dokumentacji medycznej, podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest obowiązany prowadzić, przechowywać i udostępniać dokumentację medyczną zgodnie z przepisami ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Dziecka oraz w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Ponadto podmioty medycznej muszą zapewnić ochronę danych zawartych w tej dokumentacji.
Co powinna zawierać dokumentacja medyczna?
Dokumentacja medyczna zawiera co najmniej:
1) oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości:
a) nazwisko i imię (imiona),
b) datę urodzenia,
c) oznaczenie płci,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) numer PESEL, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
f) w przypadku gdy pacjentem jest osoba małoletnia, całkowicie ubezwłasnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody – nazwisko i imię (imiona) przedstawiciela ustawowego oraz adres jego miejsca zamieszkania;
2) oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych ze wskazaniem komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych;
3) opis stanu zdrowia pacjenta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych;
4) datę sporządzenia.
W dokumentacji medycznej zamieszcza się również informację o wydaniu opinii albo orzeczenia lekarskiego.
Kto jest uprawniony?
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu np. ojcu dziecka, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Natomiast po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.
Formy udostępnienia dokumentacji medycznej
Dokumentacja medyczna jest udostępniana:
1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych, albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi lub innym uprawnionym organom lub podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;
2) przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;
3) przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;
4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
5) na informatycznym nośniku danych.
Zdjęcia rentgenowskie wykonane na kliszy, przechowywane przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, są udostępniane za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.
Opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej
Za udostępnianie dokumentacji medycznej podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych mogą pobierać opłaty. Przym czym ustawa określa maksymalną ich wysokość. I tak opłata nie może przekraczać za:
1) jedną stronę wyciągu albo odpisu dokumentacji medycznej opłata – nie może przekraczać 0,002 (wg stanu na dzień 05.10.2018 r. – 9,04 zł)
2) jedną stronę kopii albo wydruku dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,00007 (według stanu na dzień 05.2018 r. – 0,31 zł)
3) udostępnienie dokumentacji medycznej na informatycznym nośniku danych – nie może przekraczać 0,0004 (według stanu na dzień 05.10.2018 r. – 1,80 zł)
– przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ogłoszenie.
