Uczeń lub student przy podejmowaniu nauki w szkole czy też uczelni prywatnej zawiera na ogół umowę o świadczenie usług edukacyjnych. Do umowy takiej – stosownie do art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zleceniu.
Zasadą jest, że umowa zlecenia może zostać rozwiązana w sposób jednostronny przez każdą ze stron poprzez złożenie oświadczenia o jej wypowiedzeniu. Forma, w jakiej oświadczenie może być złożone jest dowolna. A zatem może być ono złożone również w formie ustnej. Dla potrzeb dowodowych jest oczywiście lepiej zachować jednak formę pisemną wypowiedzenia.
Prawo do wypowiedzenia umowy o świadczenie usług edukacyjnych ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Strony w szczególności nie mogą więc postanowić o zrzeczeniu się prawa wypowiedzenia z ważnych powodów w treści umowy Strony mogą jednak w treści umowy ustalić zasady wypowiedzenia np. wskazać tryb i okres wypowiedzenia. Jeśli tego nie zrobią to stosuje się ogólne przepisy Kodeksu cywilnego wynikające z umowy zlecenia. Zgodnie z ogólnymi zasadami – każda ze stron umowy zlecenia (do której zalicza się umowę o świadczenie usług edukacyjnych) może ją wypowiedzieć w każdym czasie.
Skutkiem wypowiedzenia umowy jest obowiązek dokonania rozliczeń pomiędzy stronami.
Jeśli wypowiedzenia dokonuje dający zlecenie, czyli uczeń/student, to powinien przyjmującemu zlecenie tj. szkole uiścić część wynagrodzenia odpowiadającego jej dotychczasowym czynnościom. Ponadto jeśli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, to uczeń może być także zobowiązany do zapłaty na rzecz szkoły stosownego odszkodowania. Dlatego tak ważne jest, aby w treści wypowiedzenia wskazać jego ważny powód. Mogą to być powody leżące po stronie szkoły np. niezapewnienie należytych warunków edukacji i nauczania, a związku z tym utrata zaufania do szkoły, ale również okoliczności niezwiązane ze szkołą np. zmiana miejsca zamieszkania, stan zdrowia ucznia jako osoby wypowiadającej umowę, inne okoliczności życiowe czy też natury osobistej.
Warto zauważyć, że niektóre zapisy stosowane przez szkoły prywatne w zakresie prawa do wypowiedzenia umowy mogą być uznane za klauzule niedozwolone, a zatem mogą nie być wiążące. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy szkoła prywatna w swojej praktyce stosuje wzorce umowy, które nie są ustalane indywidualnie z uczniem i w związku z tym postanowienia takie są mu niejako narzucane.
Przykładowo w wyroku z dnia 27 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Gospodarczy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie o sygn. Akt XVII Amc 20/11 uznał za niedozwolone postanowienie w stosowanym przez szkołę wzorcu umowy o następującej treści:
„Umowa zostaje zawarta na czas nauki w Uczelni, z możliwością jej pisemnego wypowiedzenia przez każdą ze stron, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego”.
