Przedawnienie to instytucja prawna, która pozwala dłużnikowi na skuteczne uchylenie się od wykonania zobowiązania. Przedawnienie jest zawsze oznaczone terminem, po upływie którego można odmówić wykonania zobowiązania np. odmówić zapłaty długu. Terminy przedawnienia są uregulowane w dużej mierze w przepisach Kodeksu cywilnego.
W dniu 13 kwietnia 2018 r. uchwalono istotną nowelizację (zmianę) przepisów Kodeksu cywilnego, która weszła w życie w dniu 9 lipca 2018 r. Na jej podstawie dokonano skrócenia obowiązujących terminów przedawnienia. Wbrew obiegowej opinii na wprowadzonych zmianach nie stracili najbardziej przedsiębiorcy, a wśród nich firmy windykacyjne, lecz konsumenci. W tym miejscu należy przypomnieć, że dla roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, a do niej zalicza się w szczególności działalność windykacyjna czy działalność pożyczkowa – termin przedawnienia pozostał na niezmienionym poziomie 3 lat.
Dlaczego na nowelizacji stracili najbardziej konsumenci?
Dlatego, że dotychczasowy termin przedawnienia przysługujących im roszczeń został skrócony z 10 lat do 6 lat.
Jakie zmiany?
– Na skutek nowelizacji z dnia 13 kwietnia 2018 r. zasadniczy termin przedawnienia roszczeń wynosi obecnie 6 lat. Przy czym przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy przedawnienia roszczeń. Nie uległ zmianie termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą i dla roszczeń o świadczenia okresowe, który nadal wynosi 3 lata.
– Ważna zmiana polega również na tym, że koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
– Zmieniony tj. skrócony również został termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych m.in. orzeczeniem sądowym. I tak roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.
Wprowadzono także zmianę, według której roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady.
Co z roszczeniami powstałymi przed dniem wejścia w życie nowelizacji z 13 kwietnia 2018 r.?
– Zasadniczo – do roszczeń powstałych przed dniem wejścia nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się nowe przepisy wprowadzone nowelizacją z dnia 13 kwietnia 2018 r.
– Jeżeli jednak zgodnie z nowymi przepisami wprowadzonymi na mocy nowelizacji z dnia 13 kwietnia 2018 r., termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego z 2018 r. tj. z dniem 9 lipca 2018 r. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie nowelizacji z dnia 13 kwietnia 2018 r., nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
– Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji z dnia 13 kwietnia 2018 r. i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego w brzmieniu dotychczasowym (poprzednim).
– Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie nowelizacji z dnia 13 kwietnia 2018 r. nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym według nowych przepisów.
